هنر صنایع دستی در کشور ما حضور پررنگی دارد. یکی از عوامل موثر در توسعه گردشگری و اقتصادی یک کشور، پایداری بحث صنایع دستی می‌باشد. از پایه‌های استوار صنایع دستی، می‌توان به ایجاد اشتغال در این زمینه اشاره کرد. تاثیر زنان در صنایع دستی یکی از زمینه‌های اصلی شکوفایی این هنر می‌باشد. زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه می‌توانند نقش مهمی در توسعه صنایع دستی داشته‌باشند. از این رو می‌توان همواره بازتاب سلیقه و ظرافت روحی بانوان ایرانی را به عنوان طراحان و تولیدکنندگان صنایع دستی در محصولات متنوع تولید شده مشاهده کرد. بنابراین سوال‌هایی پیش می‌آید، به این صورت که تاثیر زنان در صنایع دستی چگونه است؟ حوزه‌های قابل اشتغال زنان در صنایع دستی چیست؟ در ادامه این مقاله به بررسی تمام عوامل تاثیر زنان در صنایع دستی می‌پردازیم.
تاثیر زنان در صنایع دستی به چه صورت است؟
زنان نقش موثری در توسعه و رونق رشته‌های صنایع دستی دارند. زنان دست‌کم تولیدکنندگان نیمی از محصولات صنایع دستی در هر کشور می‌باشند به طوری که بخش عمده‌ای از این تولیدات وارد بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌شوند. نقش بانوان در حفظ، احیا، ترویج و توسعه صنایع دستی کشور بسیار جدی و با اهمیت است زیرا زنان در هر منطقه نقش تولیدکنندگان عمده صنایع دستی را دارند و همین نقش در حفظ هویت ملی، نگه‌داری اصالت‌ها و حفظ خود صنایع دستی تاثیرگذار است. با توجه به این که تولید و صادر کردن صنایع دستی به عنوان دومین عامل رشد و توسعه تولید ناخالص ملی و نیز مهم‌ترین منبع رشد اقتصاد جهانی به شمار می‌رود، از این رو تاثیر زنان در صنایع دستی بسیار در خور توجه می‌باشد.
7 مزیت تاثیر زنان در صنایع دستی
ارزش کار زنان روستایی و عشایری در همه کشورهای دنیا پس از مدتی مورد غفلت قرار گرفت. در راستای نادیده گرفتن تاثیر زنان در صنایع دستی، فعالیت‌هایی که از سوی بانوان در این زمینه صورت می‌گرفت در اقتصاد کشورها بی‌تاثیر بود. اما مطالعات و شواهد دلیل بر این دارند که زنان همواره در فرایند توسعه و افزایش رونق اقتصادی سهم مهمی داشته‌اند. همچنین مشارکت زنان در تولیدات صنایع دستی، بیشتر از فعالیت آن‌ها در دیگر بخش‌های کشوری بوده و اغلب ۷۵ تا ۸۰ درصد افراد شاغل در بخش صنایع دستی را زنان تشکیل می‌دهند. 7 مزیت تاثیر زنان در صنایع دستی عبارتند از:
- مشخص کردن مهارت‌های تخصصی، افزایش دانش در حوزه کارآفرینی زنان، جمع‌آوری یافته‌های علمی متناسب با شرایط بومی و فرهنگی کشور
- قرار دادن زنان خلاق این حوزه در مقام‌های تصمیم‌گیری و کارهای عملی نه فقط در کادر اداری
- توانمندسازی زنان بد سرپرست یا بی‌سرپرست
- پر رنگ‌تر کردن حضور زنان در جامعه و جلوگیری از هرگونه تک روی‌ها و عدم مدیریت صحیح در زمینه صنایع دستی
- شناسایی و تشویق افراد خلاق، نوآور و مبتکر در عرصه تولید صنایع دستی و حمایت از ایده‌های آنان
- بررسی و شناخت موانع سد راه توسعه و کارآفرینی زنان در گردشگری و آشنایی با عوامل جلوگیری از بروز استعدادها و خلاقیت‌های آنان
- حمایت بیشتر دولت، مسئولان، سازمان‌ها، وزارت کار و سازمان‌های مرتبط با گردشگری و توریستی درباره ترویج فرهنگ کارآفرینی زنان
۴ حوزه مشهور فعالیت زنان در صنایع دستی
نرخ مشارکت زنان در اقتصاد دنیا کمتر از ۱۶ درصد است در حالی که اگر نگاهی به جامعه صنعتی در حوزه‌ی صنایع دستی داشته‌باشیم، به این نکته پی می‌بریم که زنان هنوز حضور بسزایی در این حرفه دارند. شاید در بسیاری از مکان‌ها نامی از زنان برده نشود اما قسمت بزرگی از افزایش رونق اقتصادی به واسطه تاثیر زنان در صنایع دستی می‌باشد. در واقع صنایع دستی با هنر و زحمت دستان زنان جان می‌گیرند. وقتی بانوان در قالب گروه‌های رسمی مشغول به کار می‌شوند، کار شکل جدی‌تری به خود گرفته و محصولات از تولیدات مختصر خانگی به تولیدات تجاری تبدیل می‌شوند. از جمله این محصولات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. قالی‌بافی
بی‌تردید یکی از مهم‌ترین صنایع دستی که جایگاه بالایی در اقتصاد، اجتماع و فرهنگ دارد، قالی بافی می‌باشد. هنر قالی‌بافی یکی از هنرهای ارزشمند و اصیل ایرانی است که سابقه‌ای دیرینه دارد. ۸۰ درصد قالی‌بافان را زنان تشکیل می‌دهند. بدین ترتیب، زنان در صادرات فرش جایگاه ویژه‌ای دارند و ارزش افزوده کار آن‌ها بسیار بالا است. قالی بافی یکی از ستون‌های تاثیر زنان در صنایع دستی به شمار می‌رود زیرا که افراد توانا و ماهر در قالی‌بافی می‌توانند با ایجاد کارآگاه‌های آموزشی زمینه اشتغال چند نفر دیگر را نیز فراهم کنند. هنر قالی‌بافی شامل فرش دستباف، گلیم فرش و گبه است
2. میناکاری
بانوان هنرمند نقش اساسی در بسیاری از شاخه‌های صنایع دستی دارند. میناکاری یکی از زیباترین شاخه‌های این صنعت محسوب می‌شود. این هنر تفریحی است که تبدیل به یک کسب و کار حرفه‌ای شده‌است. میناکاری به دلیل داشتن زیبایی و ظرافتی بی‌مانند توانسته بانوان زیادی را جهت یادگیری به سمت خود جذب کند.
3. حصیربافی
حصیربافی بعد از سنگ‌تراشی قدیمی‌ترین هنر و صنعتی می‌باشد که انسان با آن آشنا شده‌است. این صنعت از دیرباز در استان‌هایی از جمله خوزستان دارای اهمیت بسیاری بوده و توانسته در راستای اشتغال‌زایی زنان و همچنین اشاعه فرهنگ گردشگری نقش به سزایی ایفا کند. امروزه مسئولان در این حوزه برای ارج نهادن جایگاه زنان شاغل در این زمینه حمایت‌هایی در خصوص ارائه بهتر و فروش بیشتر این محصولات انجام داده‌اند.
4. قلاب‌دوزی
یکی از هنرهای قدیمی و جذاب برای زنان، قلاب دوزی است. هنری که در عین سادگی از عهده هر کسی برنمی‌آید و نیاز به خلاقیت و نوآوری‌های زنانه دارد. قلاب‌دوزی در هر منطقه‌ای طرفداران و خواهان بسیار دارد. این هنر نه تنها به عنوان بخشی از صنایع دستی محسوب می‌شود بلکه امروزه در انواع لباس‌ها، کیف و رومیزی قابل رویت است. همچنین توانسته در تاثیر زنان در صنایع دستی نقش موثری داشته‌باشد.
سخن پایانی
گروه مقاله‌نویسی چارشین سعی دارد با مقالاتی در زمینه صنایع دستی، این هنر فوق‌العاده را ارج نهد. یکی از مواردی که در این حوزه همواره قابل بحث بوده، تاثیر زنان در صنایع دستی است. زنان در کشورهای رو به توسعه امید اول برای ارتقای خانواده و رشد و توسعه اقتصاد سرزمین خود محسوب می‌شوند. به طوری که برای هر کشور زمینه ویژه‌ای از مشارکت زنان در توسعه به وجود آمده‌است. اشتغال در زمینه صنایع دستی یکی از حوزه‌های فعالیت زنان به شمار می‌رود که باعث جذب نیروی انسانی بسیاری شده‌است. فعالیت در این زمینه افزایش بسیاری در حوزه تاثیر زنان در صنایع دستی داشته‌است.
