می‌خواهیم بدانیم تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی مثبت یا منفی اس؟ همه ما از خاطرات کودکی به یاد داریم که اقواممان هنگام برگشت از سفر برای ما سوغاتی‌هایی به همراه می‌آوردند. این سوغاتی‌ها معمولا از صنایع دستی و محلی شهری بود که به آنجا سفر کرده‌بودند و ما با ذوقی کودکانه منتظر بودیم تا با آن سوغاتی دیدار داشته‌باشیم. امروزه اما دیگر لازم نیست برای تهیه صنایع دستی یک شهر حتما به آنجا سفر کنیم یا از اقوام بخواهیم تا هنگام سفر خود، کالای مورد نظر را برای ما تهیه‌کنند. امروزه ما به راحتی با استفاده از یک گوشی موبایل معمولی می‌توانیم در بازارهای صنایع دستی گشت و گذار کنیم و ساعت‌ها غرق زیبایی هنر دست هنرمندان شویم و نهایتا اثر هنری و یا کالای مصرفی خود را به راحت‌ترین شکل ممکن سفارش دهیم.
البته موردی که ذکر شد تنها یکی از تاثیرات بیشمار فضای مجازی بر روی بازار صنایع دستی است. فضای مجازی تغییرات گسترده‌ای بر زندگی انسان امروز گذاشته‌است. بازار صنایع دستی نیز با ظهور فضای مجازی دست‌خوش تغییرات بوده‌است. امروزه خریداران و طرفداران صنایع دستی در هر نقطه از این کره خاکی می‌توانند میلیون‌ها محصولی را که به صورت آنلاین فروخته می‌شوند، خرید کنند و با روش‌های پرداخت آنلاین بدون هیچ‌گونه دردسری، وجه را پرداخت کنند.
ما سعی داریم در این مقاله تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی را بررسی کنیم. انقلاب تجارت الکترونیک تمام محاسبات سنتی را در هم شکست. ابتدا باهم به بررسی تاثیر فضای مجازی بر کسب و کارها می‌پردازیم و در ادامه به بررسی تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی خواهیم پرداخت.
فضای مجازی چگونه بر کسب و کار تاثیر می‌گذارد؟
فضای مجازی تعاریف و معانی مختلفی دارد اما در رابطه با موضوعی که مطرح است، یعنی تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی، کامل‌ترین تعریف همین است: فضای مجازی با استفاده از اینترنت بستری را برای تعامل بین جوامع و افراد مختلف گسترده‌است. افراد می‌توانند با استفاده از این شبکه جهانی به تعامل، تبادل ایده‌ها، ایجاد رسانه‌های هنری، تبادل اطلاعات و غیره بپردازند. همچنین این بستر فراهم شده، کمک شایانی به بازاریابی کسب و کارها، ایجاد اشتغال، اعتبارسازی در مورد یک برند و غیره کرده‌است. ما قصد داریم در این مقاله به بررسی دقیق تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی بپردازیم. ابتدا باید ببینیم که به چه لوازمی صنایع دستی می‌گویند:
صنایع دستی چیست؟
صنایع دستی یا کاردستی به لوازمی نسبت داده می‌شود که جنبه تزئینی، هنری، کاربردی، اقتصادی و فرهنگی دارند. معمولا این کلمه، صنایع دستی، به روش‌های سنتی ساخت کالا با استفاده از دست و یا ابزارهای ساده اطلاق می‌شود. توانایی دست استاد و هنر ظریف ایشان است که به یک محصول ارزش می‌بخشد. ملاک ارزش‌سنجی یک اثر هنری و یا صنایع دستی به همین استادکاری مخصوص هر کالا برمی‌گردد. موارد این چنینی از لحاظ فرهنگی یا مذهبی بسیار فوق‌العاده و حائز اهمیت هستند.
لازم به ذکر است که امروزه با پیشرفت تکنولوژی لوازمی به صورت انبوه تولید و با استفاده از ماشین آلات مختلف ساخته می‌شوند، که جزء صنایع دستی محسوب نمی‌شوند؛ بلکه تنها از صنایع دستی الهام گرفته‌اند. نمی‌توان هر کار دستی را صنایع دستی نامید. محصولی که به عنوان صنایع دستی شناخته می‌شود ویژگی‌هایی را داراست. چند تا از مهم‌ترین این ویژگی‌ها عبارتند از:
- اثر، بار فرهنگی داشته‌باشد. یعنی به هویت و فرهنگ یک منطقه مربوط باشد.
- نیازی به سرمایه‌گذاری کلان نداشته‌باشد.
- قابلیت ایجاد و توسعه در مناطق مختلف شهری، روستایی و عشایری داشته‌باشد.
- به راحتی بتوان مراکز تولید ایجاد کرد.
- با استفاده از مواد اولیه بومی و داخلی تولید شود.
- به رشد، توسعه اقتصادی، جذب گردشگر و همچنین صادرات کمک کند.
موارد ذکر شده حداقل ویژگی‌های یک اثر هنری و با ارزش است و اثری که این ویژگی‌ها را داشته‌باشد، جزء صنایع دستی بشمار می‌رود. صنایع دستی بیشتر لوازمی را شامل می‌شود که جنبه تزئینی دارند و ارزش آن‌ها به قدری است که برای استفاده طراحی نمی‌شوند. بسیاری از لوازم کار دست هستند و به عنوان بخشی از لوازم مورد استفاده روزانه قرار می‌گیرند که این دسته جزء صنایع دستی بشمار نمی‌روند. کاردستی یک فعالیت هنری ارزشمند است که بیشتر جنبه سرگرمی دارد. از جنبه‌های عملی انواع مختلف صنایع دستی به دلیل شباهت مورد استفاده، همپوشانی زیادی دارند. حال به بررسی تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی می‌پردازیم:
تاثیر فضای مجازی بر تجارت سنتی صنایع دستی چیست؟
حالا که نسبت به صنایع دستی و فضای مجازی شناخت بهتری پیدا کردیم، بهتر است به بررسی ارتباط میان این دو بپردازیم. فضای مجازی زندگی تمام انسان‌ها را تحت الشعاع قرار داده‌است. با ظهور فضای مجازی بسیاری از کارها رونق پیدا کردند؛ که صنعت صنایع دستی نیز یکی از آن‌هاست. چند مورد از مهم‌ترین تاثیرات فضای مجازی بر رونق صنایع دستی در زمینه‌های زیر است:
- اشتغال‌زایی
- بازاریابی
- جذب گردشگر
در ادامه، هر یک از موارد فوق را به صورت دقیق بررسی خواهیم کرد:
تاثیر فضای مجازی بر اشتغال‌زایی در زمینه صنایع دستی
یکی از موارد تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی، اشتغال‌زایی است. در گذشته چون فروش تنها به صورت فیزیکی صورت می‌گرفت، حجم معاملات بسته به تعداد محدودی از تقاضاها بود. امروزه با گسترش استفاده عموم از فضای مجازی صنایع دستی به صورت گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته‌است. تبلیغات گسترده در فضای مجازی، موجب افزایش تقاضای خرید مردم شده‌است. صاحبان مشاغل مربوط به صنایع دستی، برای تولید و عرضه کارهای دستی (که عموما زمان زیادی برای خلق آن‌ها لازم است) نیازمند نیروی انسانی بیشتری هستند.
همچنین برای تولید صنایع دستی، نیازمند استادکار و افراد ماهر هستیم و بهترین کار این است که نیروی مورد نظر خود را آموزش دهیم. پس در زمینه آموزش نیز نیازمند افراد با تجربه هستیم. که این مورد نیز اشتغال ایجاد می‌کند. بسیاری از مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای به صورت تخصصی به آموزش افراد می‌پردازند. به این صورت فضای مجازی در زمینه تولید مواد اولیه، مدرس، فروشنده، استاد کار و غیره موجب اشتغال‌زایی شده‌است.
تاثیر فضای مجازی برصنایع دستی در زمینه بازاریابی
یکی از دیگر موارد تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی، بازاریابی آنلاین است. در بازاریابی آنلاین، مشتریان برای تهیه محصول مورد نظر محدود به فروشندگان در منطقه خود نیستند، بلکه به طیف وسیعی از تامین‌کنندگان در سراسر دنیا دسترسی دارند. در مورد فروشندگان نیز به همین صورت است و فروش آن‌ها محدود به مردم یک منطقه نیست و تمام مردم در سراسر دنیا می‌توانند مشتری باشند. این موضوع موجب افزایش رقابت بین فروشندگان می‌شود، همچنین مشتریان با مقایسه قیمت، کیفیت و ظرافت خرید مطمئن‌تری را تجربه می‌کنند. یکی دیگر از موارد رونق بازاریابی آنلاین این است که با حذف رابطه‌ها مشتریان می‌توانند به صورت مستقیم کالای با کیفیت را از تولیدکننده دریافت کنند.
البته این موضوع ممکن است برای مشاغل سنتی مانند خرده فروشان و عمده فروشان مشکل‌ساز شود و سهم خود را در بازار از دست بدهند. اما برای تازه‌کاران نقطه قوتی است که می‌توانند با خوش درخشیدن در فضای مجازی پیشرفت چشم‌گیری داشته‌باشند. به طور کلی می‌توان گفت، کسب و کارهای نوپا در زمینه صنایع دستی با چالش‌های بیشتری نسبت به شرکت‌های فعال و شناخته شده مواجه هستند. نرخ رشد و سودآوری برای تازه‌واردان پایین‌تر و محیط به مراتب نامطمئن‌تر است. با این حال با افزایش کیفیت کار می‌توان از فضای مجازی بهره گرفت و در زمانی کوتاه پیشرفتی بزرگ داشت.
تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی در زمینه جذب گردشگر
یکی از دیگر موارد تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی، جذب گردشگر است. شاید بسیاری از صنایع دستی که بنظر ما جذاب نیستند یا بهتر بگویم برای ما همانند لوازم عادی بشمار می‌آیند، برای بسیاری از دیگر ملیت‌ها فوق‌العاده جذاب باشد به نحوی که افرادی را به شوق آن، از آن طرف دنیا به میهن عزیز ما بکشاند تا از نزدیک مراحل ساخت یک اثر هنری را نظاره کنند. همه اینا به قدرت فضای مجازی برمی‌گردد و هنر تولید کننده محتوا. با استفاده از ساخت ویدیو کلیپ‌های جذاب یا تصاویر فوق‌العاده می‌توان به این مهم دست یافت و علاوه بر کسب درآمد در زمینه صنایع دستی، صنعت گردشگری را نیز رونق بخشید. پژوهش‌های حاضر به خوبی نشانگر این هستند که فضای مجازی تاثیرات زیادی در جذب گردشگران داخلی و خارجی گذاشته‌است.
فضای مجازی از پتانسیل قابل توجهی برای تعیین موفقیت یا شکست سیاست‌های گردشگری برخوردار است. گردشگران قبل از انتخاب مقصد با وسواس به جستجو در فضای مجازی می‌پردازند. پس این یک فرصت استثنائی است که با استفاده از فضای مجازی محصول خود را با یک نمای جالب به گردشگران معرفی کنید و درآمد‌های ارزی کسب کنید. طبق پژوهش‌هایی که صورت گرفته فضای مجازی و توسعه گردشگری به هم وابسته هستند. همچنین صنایع دستی می‌توانند به یک قطب قوی از گردشگری تبدیل شود. در نتیجه، صنایع دستی نیز به فضای مجازی وابسته است.
کلام آخر
زندگی انسان‌های این دوره با فضای مجازی عجین شده‌است و فضای مجازی به یک بخش جدا نشدنی از زندگی بشر تبدیل شده‌است. بیشتر کسب و کارها با استفاده از فضای مجازی رونق گرفته‌اند. صنایع دستی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در نتیجه تمام صحبت‌هایی که در خصوص تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی صورت گرفت، باید گفت که فضای مجازی بر صنایع دستی تاثیر مثبتی داشته‍‌است. ما تلاش کردیم با گردآوری مطالب پراکنده، یک مطلب مفید در مورد تاثیر فضای مجازی بر صنایع دستی را به شما عرضه کنیم. از همراهی شما صمیمانه تشکر می‌کنیم.
