افراد زیادی با تابعیت‌های مختلف علاقه‌مند به صنایع دستی هستند. صنایع دستی یا همان دست سازها، انواع مختلفی دارند که اشیاء مفید و تزئینی در آن کاملا با دست یا استفاده از ابزار‌های ساده و غیر خودکار ساخته می‌شوند. بسیاری از صنایع دستی از مواد طبیعی و کاملاً بومی استفاده می‌کنند، در حالی که دیگران ممکن است مواد مدرن، غیر سنتی و حتی مواد صنعتی را ترجیح دهند. از انواع صنایع دستی می‌توان به خاتم کاری، قلم زنی، قالی بافی و چرم کاری اشاره کرد. در این مقاله قرار است با چرم و محصولات آن آشنا شویم و تفاوت چرم مصنوعی و طبیعی را بررسی کنیم.
چرم
اگر ارزش وسایلی که دارید برایتان مهم است یا علاقه زیادی به صنایع طبیعی دارید حتما با چرم آشنا هستید. چرم ماده‌ای محکم، انعطاف پذیر و مداوم است که از دباغی یا عملیات شیمیایی روی پوست حیوانات به دست می‌آید. رایج‌ترین چرم‌ها از پوست گاو، گوسفند، بز، اسب، گاومیش، خوک و گراز و حیوانات آبزی مانند فوک‌ها و تمساح‌ها به دست می‌آیند. از چرم این فراورده ارزشمند می‌توان برای تهیه اقلام مختلف مانند لباس، کفش، کیف، مبلمان، ابزار و وسایل ورزشی استفاده کرد و به دلیل ماندگاری بالا می‌توان مدت‌های طولانی از آن‌ها استفاده کرد. چرم از 7000 سال پیش شناخته شده است و تولیدکنندگان موفق چرم در این دوران کشورهای چین و هند هستند. با وجود ارزشمندی و محبوب بودن این فراورده، افرادی که حامی حیوانات هستند ادعا می‌کنند که چرم سازی و مصرف محصولات آن به طور غیراخلاقی حیوانات را می‌کشد و منتقدان دباغ‌خانه‌ها ادعا می‌کنند که آن‌ها دست به اقداماتی می‌زنند که سلامتی مردم و محیط اطراف آن‌ها را به خطر می‌اندازد. فرآیند تولید چرم به سه زیر فرآیند اساسی تقسیم می شود:
- مرحله آماده سازی چرم: در مرحله آماده سازی، پوست را ابتدا خیس می‌کنند، سپس موهای روی پوست را جدا می‌کنند، روی پوست آهک می‌ریزند و در آخر سفید کردن پوست انجام می‌شود.
- مرحله دباغی: در مرحله دوم پروتئین‌های پوست، به‌ویژه کلاژن آن را تثبیت می‌کنند تا پوست پایداری حرارتی و شیمیایی خود را حفظ کند و آماده برای فرایندهای تولید فراورده‌های چرمی شود. تفاوت بین پوست خام و دباغی شده این است که پوست خام خشک است و باعث می‌شود فراورده آن جنسی سخت و غیر قابل انعطاف باشد. حالا اگر این جسم در معرض رطوبت و خیسی قرار بگیرد، زود پوسیده می‌شود اما فراورده‌های پوست دباغی شده منعطف هستند و در مجاورت رطوبت پوسیده نمی‌شوند.
- مرحله پوسته سازی: این مرحله برای نازک و روان کردن و گاهی رنگ کردن چرم است. در این مرحله یک سری مواد شیمیایی به پوست آغشته می‌شود و پوسته سازی نرم کردن یا خشک کردن پوست، با شکاف، تراشیدن، رنگی کردن و سفید کردن پوست همراه است.
عملیات تکمیلی می‌تواند شامل روغن کاری، برس زدن، صاف کردن، پوشش دادن، پرداخت، برجسته کردن، لعاب زدن یا غلت زدن باشد. از پرکاربرد‌ترین فراورده‌های چرمی می‌توان به لباس‌ها، کیف و کفش، بند ساعت، مبلمان، تجهیزات اسب مانند زین و افسار و گاهی از پوست‌های دباغی شده مشابه فرش، اشاره کرد. حال این چرم‌ها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند که در ادامه قبل از اینکه تفاوت چرم مصنوعی و طبیعی را بیان کنیم، با آن‌ها آشنا می‌شویم.
چرم طبیعی
در واقع این نوع چرم از پوست حیوانات ساخته می‌شود. ماندگاری و سختی بسیار زیاد، از ویژگی چرم‌های طبیعی است. این نوع چرم را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
- چرم سبک: چرم‌های سبک معمولا از پوست گوسفند درست می‌شوند. پس نازک‌تر هستند و جنس لطیف‌تری دارد بنابراین باید در نگهداری آن‌ها حساس بود. از این چرم در اکسسوری‌هایی مانند کلاه و دستکش استفاده می‌شود.
- چرم نیمه سنگین: این نوع چرم اگر پیدا شود، قیمت بالایی دارد و بسیار ارزشمند است و از این‌رو در وسایل زینتی به کار می‌رود. گفتنی است این نوع از چرم، از پوست حیواناتی مانند کروکودیل ساخته می‌شود.
- چرم سنگین: این چرم‌های مستحکم، معمولا از پوست گاو و شتر ساخته می‌شوند.
چرم مصنوعی
چرم مصنوعی یا همان چرم صنعتی که به چرم وگان یا گیاهی معروف است در مبل، بعضی لباس‌ها، کیف و کفش و روکش صندلی خودرو کاربرد دارد.
6 تفاوت چرم مصنوعی و طبیعی در چیست؟
- از تفاوت چرم مصنوعی و طبیعی باید بگوییم که در چرم طبیعی ممکن است اعوجاج و عیوب ظاهری با چشم دیده شود اما چرم مصنوعی یا گیاهی سطحی یکنواخت و آراسته دارد.
- چرم طبیعی دارای ماندگاری و استحکام بالاتری است با این تفاوت که چرم مصنوعی ظریف‌تر و دوام کمتری دارد.
- حساسیت در نگهداری و تمیز کردن چرم طبیعی بالا است اما چرم مصنوعی را می‌توان با طیف گسترده‌ای از محصولات مبتنی بر الکل هم تمیز کرد.
- چرم گیاهی قابل تنفس است در صورتی که چرم مصنوعی این ویژگی را ندارد.
- چرم واقعی به طور طبیعی در برابر آتش و حرارت مقاوم است اما چرم مصنوعی با قرار گرفتن در معرض آتش ذوب می‌شود.
- چرم طبیعی قابلیت این را دارد که در شکل‌دهی کشیده یا جمع شود اما چرم مصنوعی با شکل دهی بیش از حد، از فرم خارج می‌شود و حتی گاهی آسیب می‌بیند.
سخن پایانی
در این مقاله مختصر و مفید با چرم و انواع آن آشنا شدیم و در آخر درباره تفاوت بین آن‌ها پرداختیم. امیدوارم از همراهی با ما به هدف خود رسیده باشید.
