سفر برای دوستداران صنایع دستی می‌تواند بسیار لذت‌بخش و هیجان‌انگیز باشد. چرا که، این آثار شگفت‌انگیز تقریبا در تمامی نقاط جهان از دیرباز به وجود آمده‌اند و بنابراین، سفر و بازدید از مناطق گوناگون فرصت مشاهده تعداد بی‌شماری از این صنایع هنری را در اختیار افراد علاقه‌مند به صنایع دستی قرار می‌دهد. عبارت صنایع دستی یادآور وسایل و ابزارهای شگفت‌انگیزی است که به شکلی بومی از گذشته‌ها تا الان در مناطق مختلف ساخته شده‌اند. بی‌تردید، ایده ساخت این صنایع برآمده از مایحتاج مردم با ظواهری تحت تاثیر اعتقادات، فرهنگ، آداب و رسوم و منابعی است که شرایط محیطی در اختیار افراد قرار می‌دهد، به دست آمده‌اند. در کشور عزیزمان ایران، صنایع دستی بی‌شمار و بی‌نظیری همچون وسایل حصیری، تولیدات چرمی، منبت و معرق کاری و… وجود دارند. در این مقاله، به بررسی سفر برای دوستداران صنایع دستی و ارائه لیستی از بهترین مکان‌ها برای رسیدن به این هدف پرداختیم.
بهترین مقاصد سفر برای دوستداران صنایع دستی بر چه اساس انتخاب شده‌اند؟
در پاسخ به این سوال که در خصوص موضوع سفر برای دوستداران صنایع دستی مطرح شده‌است می‌توان گفت، این دسته از مقصدها بر اساس دو فاکتور اتنخاب شده اند و در لیستی گردآوری گشته اند. موارد اشاره شده عبارت اند از:
- شهرت بخشی یک صنایع دستی مشخص به محل تولید خود
- فراوانی چشم‌گیر تعداد صنایع دستی متعلق به یک منطقه با کشور
اولین مورد از دو فاکتور اشاره شده میزان معروفیت صنایع دستی آن منطقه است. در مناطق مختلف از این کره خاکی که در آن زندگی می‌کنیم، از گذشته چندین صنایع دستی به وجود آمده و تولید گشته است و در مجموع، در حال حاضر تعداد بی‌شماری صنایع دستی در این لیست بی‌پایان موجود می‌باشند. اما، تعدادی از صنایع دستی، متمایزتر از سایرین در عرصه جهانی ظاهر گشته‌اند و شهرتی شگرف و باورنکردنی بدست آورده‌اند. بنابراین، معروفیت بی‌نظیر این صنایع دستی، به شهرت مناطق و کشورهای تولید کننده خود بسیار کمک کرده و آن مکان‌ها را به یکی از بهترین مقاصد سفر برای دوستداران صنایع دستی تبدیل کرده است. جالب است بدانید، شهرت برخی از صنایع دستی به قدری بالاست که حتی به نمادی برای معرفی منطقه کشور خود تبدیل گشته است. برای مثال در ارتباط با موضوع ذکر شده، می‌توان به فرش ایرانی اشاره کرد.
در ارتباط با توضیح مورد دوم از موارد ذکر شده می‌توان گفت، بشر از گذشته‌های خیلی دور بر کره زمین می‌زیسته است. بنابراین، طبیعی است به سبب طولانی بودن مدت زیست نوع انسان‌ها روی این کره خاکی، تقریبا در همه خشکی‌های موجود صنایع دستی و آثار هنری فوق‌العاده‌ای تولید گردد. اما، در این بین برخی کشورها و مناطق وجود دارند که مدت زمانی که انسان‌ها در آن‌ها زیسته اند طولانی‌تر است و یا، قومیت‌های گوناگون و متنوعی در این بخش‌ها می‌زیسته اند. در نتیجه‌ی چنین شرایطی، تنوع صنایع دستی تولید شده در این مناطق، بسیار زیاد و گسترده گشته است و آن کشور را به یکی از بهترین مقاصد سفر برای دوستداران صنایع دستی تبدیل کرده است. بنابراین تعدد و تنوع این مقصدها را در زمنیه صنایع دستی به شهرت رسانده است. کشورهایی همچون کشورهای آفریقایی، چین، هند و حتی کشور عزیزمان ایران و غیره در این دسته قرار می‌گیرند.
برخی از معروف‌ترین صنایع دستی که محل تولید خود را به یکی از بهترین مقاصد سفر برای دوستداران صنایع دستی تبدیل کرده اند:
- شال پشمینه: پشمینه در واقع، یکی از مرغوب‌ترین و بهترین نوع پشم در جهان می‌باشد و این پشم از کرک کشمیر ساخته می‌شود. باید بدانید پشمینه در اصل به قرن چهاردهم میلادی بازمی‌گردد و سید علی همدانی که فردی ایرانی می‌باشد، پشمینه را از ایران به کشمیر واقع در هندوستان برد و بعدها، بازرگانان انگلیسی تبار آن را از هند به دنیای غرب صادر کردند. شاید برای شما هم جالب باشد که تمامی مراحل از ریسندگی تا بافت شال کشمیر، توسط بانوان متخصص انجام می‌شود. بافتن بافتن یک شال پشمینه 180 ساعت زمان می‌برد. این نوع شال بسیار گرم و لطیف است و به طور معمول در رنگ‌بندی‌های بسیار متنوع و همراه با گلدوزی دوخته شده و در بازار عرضه می‌شود. شال‌های پشمینه که به شال‌های کشمیر نیز معروف اند از صنایع دستی معروف پاکستان و هندوستان می‌باشند و برای دوستداران صنایع دستی مقصدی عالی هستند.
- چاپ کلاقهای: چاپ کلاقهای یا باتیک (Batik) یک سمبل برای لباس‌ها و پارچه‌های مردم اندونزی است. نحوه چاپ این طرح هم به صورت انجام می‌شود یعنی به شکل دست‌باف و هم به صورت چاپی روی لباس‌ها درج می‌شود و در نتیجه به این شکل، چهره‌ی پارچه‌ها را به شکل بی‌نظیری دگرگون می‌کند. در این نوع از چاپ، برای انتقال طرح بر روی پارچه از واکس به همراه عملیات رنگرزی استفاده می‌کنند. البته خوب است بدانید، چاپ کلاقهای در کشورهای دیگر نیز مانند کشور خودمان ایران وجود دارد اما خواستگاه آن در ابتدا در کشور اندونزی بود. جالب است بدانید، چاپ کلاقهای در سال 2009 در فهرست جهانی یونسکو به عنوان نماد فرهنگی اندونزی ثبت گردیده است. بدین صورت، سفر برای دوستداران صنایع دستی به کشور اندونزی می‌تواند یک مقصد بسیار عالی باشد.
- گلدوزی مکزیکی: یکی از خیره کننده‌ترین صنایع دستی، گلدوزی مکزیکی می‌باشد. گلدوزی‌های مکزیکی منحصر بفرد و خاص هستند و حتی، این گلدوزی‌ها فرهنگ‌های گوناگونی را با خود به همراه داشته و در خود جای داده‌اند. از جمله عناصری که بسیار در طرح‌های مکزیکی استفاده می‌شود گل و حیوانات مختلف هستند. بطور کلی می‌توان گفت، پارچه‌های با طرح گل برای پوشاک محبوب‌تر هستند و طرفداران بیش‌تری دارند. دقت بکار رفته در این دسته از گلدوزی‌ها بسیار بالا است و شما در صورت مشاهده آن‌ها به راحتی متوجه این موضوع و میزان شکیبایی صرف شده برای تولید آن‌ها خواهید شد. در تنیجه کشور مکزیک هم برای سفر برای دوستداران صنایع دستی مقصدی بسیار مناسب می‌باشد.
- ابریشم یوزن ژاپنی: یکی از غنی‌ترین پیشینه‌های تاریخی، متعلق به کشور ژاپن است. از جمله صنایع دستی بسیار محبوب و با شهرت جهانی این کشور، ابریشم یوزن می‌باشد. اگر لباس‌های زیبای ژاپنی را دیده باشید، حتما متوجه زیبایی بی‌نظیر نقش و نکار بکار رفته در پارچه آن‌ها خواهید شد. در بسیاری از لباس‌های سنتی ژاپنی از ابریشم یوزین یا یوزن استفاده شده است. از نظر قدمت، یوزین‌ها به دوره‌ی ادو (قرون 17 تا 19 میلادی) بر می‌گردد. یوزن‌ها ابریشم‌هایی هستند که ظرافت در طراحی آن‌ها بسیار مهم است. از کیمونوهایی که از این جنس هستند و با یوزن منقش شده‌اند بانوان ژاپنی در مراسم خاص استفاده می‌کنند. نقش این قبیل کیمونوها آن قدر در فرهنگ ژاپن پررنگ است که هر رنگ آن‌ها مخصوص به یک مراسم می‌باشد. این لباس‌ها را بیشتر با نقوش پرندگان و گیاهان طراحی می‌کنند. کشور ژاپن برای سفر برای دوستداران صنایع دستی بسیار مناسب است.
وضعیت ایران در میان رقبا
تعدادی از کشورها در حال حاضر بسیار در عرصه صنایع دستی نامدار هستند. در نتیجه، طبیعی است که این مناطق برای سفر برای دوستداران صنایع دستی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. از جمله کشورهایی هایی که بسیار در این زمینه مطرح هستند و به قولی، می‌توان گفت بازار این دسته از تولیدات را دردست گرفته اند چین و هند می‌باشند. تنوع صنایع دستی تولید شده در این مناطق بسیار بالاست. بنابراین، سفر برای دوستداران صنایع دستی به این مناطق می‌تواند بیشتر از سایر مناطق به صرفه باشد. زیرا، تنها با یک بار سفر به این مناطق و صرف زمان و هزینه کمتر می‌توانند تعداد بیش‌تری صنایع دستی را مشاهده کنند.
علاوه بر مورد قبلی، باید به این نکته توجه شود به دلیل ارزان بودن نیروی کار در این دو کشور نسبت به سایر کشورها، در نهایت فرد خریدار می‌تواند با صرف هزینه کم‌تری صنایع دستی تولید شده را تهیه کند. این مسئله انتخاب این مناطق و کشورها را برای سفر برای دوستداران صنایع دستی کمک می‌کند. یکی از معضل‌هایی که کشور ما ایران باوجود غنی بودن از نظر تنوع صنایع دستی با آن روبه‌روست، بالا بودن قیمت تمام شده این دسته از تولیدات می‌باشد. لازم است بدانید قیمت اکثر صنایع دستی ایرانی نسبتا بالاست و این موضوع برای افرادی که قدرت خرید بالایی ندارند مشکل آفرین خواهد بود. به علاوه، این نکته را در نظر داشته باشید، در کشورهایی که پیش‌تر نام آن‌ها را ذکر کردیم، چندین دهه می‌باشد که اقدامات فراواتی برای جذب گردشگران بین المللی صورت گرفته است. متاسفانه در ایران به این نکته مهم توجه کافی نمی‌شود.
سخن آخر:
یکی از محبوب‌ترین تفریحات برای همه انسان‌ها، گردش و سفر می‌باشد. سفر کردن می‌تواند هم به دلیل رفع خستگی و دور شدن از روزمرگی انجام شود و یا این که، با اهداف خاص‌تری انجام بپذیرد. مثلا، همان طور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، با هدف سفر برای دوستداران صنایع دستی صورت پذیرد. بسیاری از افراد وجود دارند که از مشاهده و تهیه صنایع دستی لذت می‌برند. بنابراین، برای مناطق و کشورهای مختلف بسیار حائز اهمیت است که برای این نیاز، زیرساخت‌های لازم را فراهم کنند و در جهت رشد گردشگری و بهره‌وری از آن قدم بردارند. چرا که، گردشگری یکی از مهم‌ترین منابع درآمد برای کشورهای مختلف است. با توجه و استفاده از این نیاز، هم می‌توان به گردش مالی کشور و منطقه کمک کرد و هم می‌توان به حیات پیشینه تاریخی و صنایع دستی به جا مانده از گذشتگان کمک کرد.
