امروزه صنایع چینی و سرامیک، گسترش یافته و افراد زیادی برای مصارف در آشپزخانه از آنها استفاده می‌کنند. ظروف سرامیکی و ظروف چینی، از پرکاربردترین ظروف جهت غذا خوردن هستند. هنگام خرید ممکن است شما نتوانید ظروف چینی را از سرامیک تشخیص دهید زیرا ظاهر آنها تفاوت آشکاری ندارند اما مواد اولیه به‌کار رفته در این ظروف، کاملا متفاوت هستند. ما در این مقاله قصد داریم به تفاوت چینی و سرامیک بپردازیم. با خواندن این مقاله، شما از ویژگی‌ها، تفاوت‌ها و کاربردهای هر کدام از این ظروف چینی و سرامیکی، مطلع می‌شوید و می‌توانید آنها را به راحتی تشخیص داده و آگاهی زیادی در این رابطه کسب کنید.
سرامیک و چینی چیست؟
سرامیک معمولاً از مخلوط کردن خاک رس با انواع مختلف مواد معدنی و آب ایجاد می‌شود. بدنه آن در حدود 1800 تا 2000 درجه فارنهایت پخته می‌شود و جذب آب بین 0.5 تا 3.0 درصد است و گاها حتی تا 20 درصد نیز جذب آب می‌شوند. ظروف سرامیکی بادوام، سخت و مقاوم در برابر خوردگی هستند. در صورتی می‌شکند که آن را روی زمین پرتاب کنید و ضربه محکمی بخورد. ظروف سرامیکی قابل استفاده در فر و مایکروفر هستند؛ به این معنی که برای پختن غذاهای مختلف در دمای بالا عالی است. سرامیک نه تنها برای ساخت بشقاب‌ها، لیوان‌ها و کاسه‌ها، بلکه برای ظروف آشپزی مانند ماهیتابه نیز استفاده می‌شود. سرامیک، هیچ افزودنی شیمیایی ندارد و کاملاً غیر واکنشی است، بنابراین استفاده از آن برای پخت و پز بی‌خطر است.
از آنجایی که دماها و مواد مختلف در فرآیند سخت شدن ظروف دخیل هستند، انواع مختلفی از سرامیک وجود دارد. سرامیک‌ها معمولا سه نوع هستند:
- ظروف سنگی:
ظروف سنگی یک نوع سرامیک فوق‌العاده بادوام است. این یک سرامیک قوی، سخت و غیر متخلخل است که در دماهای بالا ساخته می‌شود. می‌توان آن را در رنگ‌های مختلف خاک رس ساخت. با این حال، نسبت به سایر سرامیک‌ها مانند پرسلن، مات‌تر است. می‌توانید از ظروف سنگی برای نگهداری، پخت و پز و سرو استفاده کنید. در واقع همه کاره و مقرون به صرفه است.
- سفال:
برخلاف ظروف سنگی، ظروف سفالی در دمای پایین‌تری ساخته می‌شوند. بنابراین، به اندازه سایر انواع سرامیک قوی نیستند. شکننده بوده و کمی متخلخل هستند. ظروف سفالی سنگین، ضخیم، به راحتی خرد می‌شوند و مقرون به صرفه هستند.
- پرسلن:
پرسلن نوعی سرامیک است که در دمای فوق‌العاده بالایی ساخته می‌شود بنابراین قوی، شفاف و سفید است. با این حال، با تکنولوژی مدرن، به سختی می‌توانید تفاوتی بین ظروف سنگی و پرسلن مشاهده کنید. هر دو با استفاده از تکنیک‌های مشابه ساخته شده‌اند. تفاوت اصلی آنها رنگ است. ظروف پرسلن سخت، مستحکم، بادوام، مقاوم در برابر حرارت و غیر واکنشی نسبت به سایر مواد شیمیایی هستند. با این حال، آنها تحت شرایط مختلف شکستنی هستند.
از طرف دیگر ظروف چینی از مخلوطی از خاک رس، ماسه و فلدسپات ساخته می‌شود. فلدسپات یک ماده معدنی طبیعی در گرانیت است. شن و ماسه مخلوط را تقویت می‌کند، در حالی که فلدسپات ذوب می‌شود و تمام مواد را با هم ترکیب می‌کند و آن را از سرامیک استاندارد، چگا‌ل‌تر می‌کند؛ بنابراین در برابر لکه مقاوم‌تر می‌شود. چینی در دمای حداکثر 2300 درجه فارنهایت پخته می‌شود. هرچه در دمای بالاتری بپزد، آب بیشتری را خارج می‌کند و با ذوب شدن فلدسپات، چینی به مراتب نفوذ ناپذیرتر خواهد بود. استانداردهای آمریکایی نشان می‌دهد که باید کمتر یا برابر با 0.5 درصد آب جذب کند.
درست مانند سرامیک، چینی در انواع مختلفی از جمله چینی خمیر نرم، چینی استخوانی و چینی خمیر سخت وجود دارد. در ادامه انواع آنها را توضیح خواهیم‌داد.
- چینی استخوان:
چینی استخوانی یکی از بادوام‌ترین انواع چینی است. سطح سفید و شفافیت بالایی دارد. چینی استخوان از کائولن، فلدسپات و خاکستر استخوان ساخته شده‌است.
- پرسلن خمیر نرم:
این نوع چینی که به نام چینی مصنوعی نیز شناخته می‌شود، شکننده‌تر است؛ زیرا تولید آن به دمای فوق‌العاده بالا یا مواد معدنی خاصی نیاز ندارد. بنابراین، هنگامی که با آب داغ پر می‌شود، احتمال شکستگی آن بیشتر است. این ضعیف‌ترین نسخه چینی و همچنین مقرون به صرفه‌ترین است.
- پرسلن سخت:
برخلاف چینی مصنوعی، پرسلن خمیر سخت به عنوان “چینی واقعی” نیز شناخته می‌شود. از کائولن، فلدسپات و پتونسه ساخته شده است. در دماهای فوق‌العاده بالا نیز سخت و مقاوم می‌شود.
بدنه چینی و سرامیک
بدنه چینی و سرامیک به این صورت است که هر دو می‌توانند لعاب سرامیکی داشته باشند. چینی‌های بدون لعاب و لعاب‌دار نیز وجود دارد. یکی دیگر از تفاوت چینی و سرامیک، میزان جذب آب است. چینی‌ها کمتر از 0.5 درصد آب را جذب می‌کنند در حالی که سرامیک‌ها آب بیشتری جذب می‌کنند.
هزینه
هزینه، یکی دیگر از تفاوت چینی و سرامیک است. سرامیک نسبت به چینی مقرون به صرفه‌تر است. اگر بودجه کمی دارید، خرید سرامیک بهتر است. ظروف ارزان‌تر به معنای به خطر انداختن سبک نیست. سرامیک‌ها در طیف گسترده‌ای از الگوها و سبک‌ها متناسب با هر ظاهری در دسترس هستند.
تراکم و دوام
چینی، چگالی بالایی نسبت به سرامیک دارد؛ بنابراین متخلخل کمتری دارند. به این معنی که سخت‌تر هستند، بنابراین بادوام‌تر بوده و آب کمتری را جذب می‌کنند. این باعث می‌شود که آنها برای مناطق شلوغ‌تر، مناسب‌تر باشند اما این بدان معنا نیست که سرامیک آنقدرها هم خوب نیست؛ از آنجایی که چگالی کمتری دارد، شکننده‌تر است و کار با آن آسان‌تر است. عامل تراکم و دوام نیز یکی از موارد تفاوت چینی و سرامیک است.
دوام چینی و سرامیک
یکی دیگر از عوامل تفاوت چینی و سرامیک، دوام این ظروف است. دوام بالای چینی، آنها را برای مکان‌های پرتردد مناسب می‌سازد؛ زیرا در برابر خط و خش مقاوم هستند. ظروف چینی سخت‌ترین بوده و ظروف سرامیکی نیز انتخابی بادوام و مقاوم هستند. کار با کاشی‌های سرامیکی بسیار آسان‌تر است.
ظاهر چینی در مقابل سرامیک
عامل دیگری که این نوع ظروف‌ها را متمایز می‌کند، ظاهر آنها است. با پیشرفت تکنولوژی و روندهای دائماً در حال تغییر، هر دو ظروف چینی و سرامیک در هر رنگ یا طرحی که مد نظر طراحان است، می‌توانند ساخته شوند. رنگ و طرح چینی در تمام بدنه آن پخش می‌شود. بنابراین، اگر در آنها خط و خشی ایجاد شود، توجه را خیلی جذب نمی‌کند. طرح‌ها و رنگ سرامیک، روی سطح آن طراحی می‌شوند و با نوعی لعاب محافظت می‌شود. بنابراین اگر خرد شوند، بیشتر قابل توجه خواهد بود زیرا بدنه آن رنگی متفاوت از سطح دارد. در نتیجه مورد دیگر از تفاوت چینی و سرامیک در ظاهر آنها است.
مزایای استفاده از ظروف چینی و سرامیک
همانطور که در بالا ذکر شد، اصلی‌ترین تفاوت چینی و سرامیک، ترکیب و فرآیند ساخت است. چینی با استفاده از مخلوطی از خاک رس ریزتر که در فشارهای بالاتر و در دمای بالاتری در کوره پخته می‌شود، ساخته می‌شود. این به ظروف چینی چندین ویژگی مهم می‌دهد.
مزایای استفاده از ظروف چینی:
دوام: چگالی بالای چینی باعث دوام بیشتر آن نسبت به سرامیک می‌شود و در عین حال کمتر در معرض سایش قرار می‌گیرد.
مقاومت در برابر آب: سرامیک‌ها متخلخل‌تر هستند و اغلب جذب آب آنها بالا است.
سطح پخت نچسب از اصلی‌ترین مزیت بزرگ ظروف چینی است. بدون اینکه چیزی به پایه بچسبد، آشپزی شما را راحت می‌کند.
یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از ظروف چینی، فرآیند تمیز کردن آسان است. تنها چیزی که نیاز دارید، یک ماده شوینده و اسفنج ظرف‌شویی برای تمیز کردن صحیح آن است.
مزایای استفاده از ظروف سرامیکی:
انواع مختلف ظروف سرامیکی همه‌کاره در پوشش‌های مختلف از ساده تا آراسته و کلاسیک تا معاصر عرضه می‌شوند.
هزینه: تفاوت در مواد تشکیل‌دهنده و آماده‌سازی به این معنی است که سرامیک می‌تواند ارزان‌تر از کاشی چینی باشد.
چگونه تفاوت بین سرامیک و چینی را تشخیص دهیم؟
در این بخش سعی می‌کنیم مواردی را بیان کنیم تا شما به‌راحتی بتوانید تفاوت چینی و سرامیک را تشخیص دهید. چینی‌ها دارای رنگ یکسانی هستند. یک ظرف چینی بدون لعاب شکسته یا خرد شده، در تمام ضخامت خود رنگی یکنواخت خواهد داشت. سرامیک‌ها اغلب دارای رنگ‌آمیزی سطحی لعاب‌دار هستند، بنابراین براده‌های آن ممکن است رنگ‌های متفاوتی داشته باشند. سرامیک به اندازه چینی متراکم نیست بنابراین در مقایسه با آن کمی سبک‌تر است.
از دیگر تفاوت‌های ظروف چینی و سرامیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرامیک یک ماده معدنی است که از خاک رس با فرآیند حرارت دادن و جامد شدن ساخته می‌شود. چینی نیز از خاک رس اما در دمای بالاتر از سرامیک ساخته می‌شود.
- سرامیک مات است در حالی که چینی شفاف است.
- چینی در مقایسه با سرامیک ظاهر ظریفی دارد.
- در مقایسه با سرامیک، چینی سطح صافی دارد.
- مواد چینی نازک‌تر از سرامیک است، همچنین ظاهر کمی سفیدتری دارند.
- چینی در مقاومت در برابر لک، نسبت به سرامیک برتری دارد. در هوای سرد، احتمال ترک خوردن ظروف چینی بسیار کم است.
- چینی نسبت به سرامیک چگالی بیشتری دارد و کمتر مستعد رطوبت و یخ‌زدگی است.
- در هوای سرد، احتمال ترک خوردن کاشی‌های چینی کمتر است. ظروف سرامیکی نسبت به چینی متخلخل‌تر هستند.
کاربرد ظروف چینی و سرامیکی نیز متفاوت است. در پذیرایی‌های رسمی، در رستوران‌ها و هتل‌ها معمولا از ظروف چینی استفاده می‌کنند. درخشندگی و براقیت ظروف چینی، به جذابیت آن اضافه می‌کند. ظروف چینی ساده، شیک و مخصوص پذیرایی از مهمان است.
برای مصارف روزمرگی، ظروف سرامیکی مناسب‌تر هستند. ظروف سرامیکی دارای طرح‌ها و رنگ‌های گوناگونی هستند که ممکن است اشتها را افزایش دهد. این ظروف، غذا را گرم‌تر نگه می‌دارند به همین دلیل طرفداران زیادی دارد.
ظروف چینی متراکم‌تر، سخت‌تر و متخلخل‌تر از ظروف سرامیکی هستند. همچنین میزان جذب آب بسیار پایینی دارند، به این معنی که عملاً در برابر آسیب آب نفوذناپذیر هستند. این نوع ظروف در برابر گرما، مواد غذایی اسیدی و رطوبت مقاوم هستند که این ویژگی باعث می‌شود ظروف چینی برای سرو، برشته کردن، پختن و نگهداری غذاها، انتخابی عالی باشند.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم تفاوت چینی و سرامیک و همچنین ویژگی‌ها، مزایا، کاربردها و… این ظروف را برای شما بیان کنیم تا اطلاعاتی راجع‌به آن کسب کنید تا هنگام خرید دچار مشکل نشوید و ظروف مورد نظر خود را نسبت به استفاده‌ای که از آن دارید، خریداری کنید. با گسترش و پیشرفت جامعه، خدمات و محصولات بشر، امید داریم متخصصان بتوانند معایب این ظروف را حل کنند و محصولات باکیفیت‌تری را خدمت شما ارائه دهند.
