کشور عزیزمان ایران، سرزمین بسیار وسیعی است و قدمتی 5000 ساله دارد. هر کجای این کشور زیبا را که بگردید، صنایع دستی بی­‌شماری را می‌­یابید که، از گذشته تا به امروز، توسط دستان هنرمند زنان و مردان بسیاری، خلق و تولید شده‌­اند و فرهنگ پربار ایرانی را، به نمایش می‌­گذارند. درواقع، در کشور ما هنر صنایع دستی از اصیل­‌ترین و کاربردی­‌ترین هنرها به­ شمار می‌­رود. به سبب پهناور بودن ایران­ زمین، طیف گسترده­ و بی‌شماری از این آثار هنری برای معرفی وجود دارند که متاسفانه نمی‌­توان به بررسی همه آن­ها پرداخت. به علاوه، برخی از صنایع دستی ایرانی از شهرت بیشتری برخوردار هستند. به گونه‌­ای که حتی، به یکی از مهم­‌ترین نمادها برای معرفی ایران تبدیل شده‌­اند. حتی، دارای اعتبار جهانی هستند و تامین کننده بخشی از درآمد ارزی کشور می‌­باشند. در این مقاله با ما همراه باشید تا، به معرفی به بررسی پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران بپردازیم.

لیستی از پرطرفدار ترین صنایع دستی ایرانی

فرش بافی

پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران کدامند؟

فرش یا قالی ایرانی، معروف­‌ترین و پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران به شمار می‌­رود. حتی، فرش ایرانی در دنیا به یکی از نمادهای مهم برای معرفی ایران تبدیل شده‌است. صنعت فرش بافی، از دیرباز تا به امروز تولید می‌­­شود. شاید برای شما جالب باشد که از دوره ساسانیان به بعد، فرش ایرانی به دیگر کشورها صادر شده‌است. از همان دوران، کشور چین یکی از بزرگ­ترین وارد کننده­‌های این صنعت بوده‌است. فرش تقریبا در همه مناطق ایران از گذشته تا به امروز تولید می‌­شود، اما در برخی مناطق، این فرش­‌ها با طرح‌­ها و نقش­‌هایی ویژه و مخصوص بافته می‌شوند و به سبب همین تمایز، از میان سایرین به عنوان بهترین انتخاب شده­‌اند. از معروف­‌ترین فرش­‌های ایرانی، می­‌توان به فرش بهارستان در کاخ تیسفون اشاره کرد. در این بخش، به بررسی بهترین­‌ها در این زمینه می‌­پردازیم.

از گذشته­‌های دور هرگاه سخن از فرش دست­باف به میان بیاید، تقریبا در ذهن همه افراد فرش­‌های بی­‌نظیر تبریزی تداعی می­‌شوند. شهرت فرش‌­های تبریزی زبان‌زد است. در واقع، همیشه از تبریز به عنوان مهد بافت فرش دست­باف یاد می‌­شود. حتی، شاید برای‌تان جالب باشد که شورا جهانی صنایع دستی، تبریز را به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب کرده‌است. بررسی‌­های انجام شده نشان می‌­دهد، این فرش‌­ها در دوره ساسانیان و از قرن سوم به بعد تولید شده‌­اند. زیبایی طرح و نقش این فرش‌­ها به اندازه­‌ای است که از همان دوران، تعداد زیادی از آن­ها را به خارج از کشور صادر می­‌کردند.

فرش­ کاشان نیز همانند فرش تبریز بسیار مشهور است. از تمایز­های خاص این فرش می­‌توان به گره­‌های فرش معروف به گره نامتقارن یا گره فارسی اشاره کرد. از دیگر ویژگی­‌های این فرش به عنوان یکی از پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران ­زمین، می‌توان به طرح­‌های خاص به­ کار رفته در آن­ اشاره کرد. در واقع، طرح­‌هایی هم­چون لچک و ترنج ویژگی مخصوص فرش کاشان است. یکی دیگر از بهترین فرش­‌های ایرانی، فرش‌­ها و قالی­‌های اصفهانی هستند. در دوران صفویه، هنر زیبای فرش بافی بسیار در اصفهان رونق پیدا کرد. از ویژگی‌­های منحصر به فرد این فرش‌­ها می‌­توان به استفاده بسیار زیاد از رنگ‌­های قرمز آبی و نیلی اشاره کرد. پس‌زمینه این فرش‌­ها معمولا عاجی رنگ است. خصوصیت اصلی این فرش‌­ها، استفاده از گره­‌ها منظم و بافتی با ظرافت بسیار بالا است.

خاتم کاری

پر طرفدار ترین صنایع دستی

یکی از نفیس‌­ترین و پر طرفدار ترین صنایع دستی، خاتم کاری است. قدمت این صنایع دستی به بیش از 1000 سال پیش باز می‌­گردد. با وجود این که  قدیمی‌­ترین خاتم کاری­‌ها در منبر مسجد عتیق شیراز کشف شده‌­اند، این صنعت به اصفهان نسبت داده می‌­شود. در واقع، خاتم کاری یکی از پر طرفدار ترین صنایع دستی و سوغات‌­ها در اصفهان، کرمان و شیراز به حساب می­‌آید. خاتم کاری هنری است که در آن، به وسیله قطعات کوچک چوب، استخوان و فلزات در سطوح مختلف نوعی خیمه به وجود می­‌آورند. ویژگی بارز این خیمه‌­ها، داشتن ترکیبی از چند ضلعی‌­های بسیار باریک و منظم است که با استفاده از میله‌­ها، به اشکال مختلف هندسی به خصوص ستاره‌ه­ای در می­‌آیند.

می‌­توان گفت، یکی از دلایل قرار گرفتن خاتم کاری در لیست پر طرفدار ترین صنایع دستی، همین ظرافت و پیچیدگی موجود در این محصول است. در خاتم کاری، میله‌­های فلزی به شکلی دقیق و منظم به فرم مثلث در می‌­آیند. حدودا در هر سانتی متر مکعب فضا از این شیء، 250 قطعه استخوان و چوب روی میله­‌ها قرار گرفته و در نهایت، ترتیب قرارگیری آن­ها در کنار هم، مجموعه­‌ای شش ضلعی را ایجاد می­‌کنند. چوب­‌های به ­کار برده شده در این هنر دست‌­ساز ایرانی، معمولا از جنس چوب ساج، گل رز، پرتقال، برنج و آبنوس است. در این صنعت از صدف و استخوان­‌های آج و شتر استفاده می‌­شود. فلزاتی که در این صنعت به کار می‌­روند به شکل مفتول در می­‌آیند و به طور معمول، جنس آن­ها از آلومینیوم، برنج و نقره است.

مینا کاری

پر طرفدار ترین صنایع دستی

نام­‌های دیگر این صنعت زیبا و اصیل ایرانی، میناسازی و میناگری است. همانند خاتم کاری، قدمت این هنر باستانی به 5 هزار سال پیش باز می­‌گردد. مینا کاری به دلیل داشتن زیبایی و ظرافتی بی­‌مانند یکی از محبوب­‌ترین و پر طرفدار ترین صنایع دستی ایرانی در میان کشورهای مختلف است. این هنر دستی زیبا، در بیشتر مناطق ایران تولید شده و به فروش می‌­رسد ولی هنرمندی اصفهانیان در این زمینه زبان‌زد است. در این صنعت، مینا روی اشیا از جنس مس، نقره، طلا و سفال نقاشی و پیاده سازی می‌­­شود. البته، از مزیت­‌های طلا و نقره این است که بر خلاف مس، در ترکیب با مینا واکنش نداده و اکسید نمی­‌شوند. بنابراین، چنین ویژگی شرایطی به وجود می­‌آورد که بتوان طرح‌هایی باجزئیات ریز و فراوان، روی اشیاء از این اجناس به وجود آورد. جالب است بدانید، در تنها سال 1397 ده‌­ها میلیون دلار از صادرات این صنایع دستی بدست آمده‌است.

قلم زنی

پر طرفدار ترین صنایع دستی

از جمله پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران قلم زنی (حکاکی) است. این هنر شگفت­‌آور، در بسیاری از شهرهای ایران اجرا می‌­شود. اما، این صنعت را در اصل به اصفهان نسبت می­‌دهیم. افراد آشنا به این هنر، نقش و نگارهایی زیبا را با استفاده از چکش و قلم روی ظروف فلزی ایجاد می­‌کنند. مراحل کار به این صورت است که ابتدا، پشت ظرف‌­ها با قیر و یا گچ پر می­‌شوند. سپس، نقش‌­ها روی کاغذ کشیده شده و پس از آن با کوبش چکش به قلم به سطح ظروف انتقال می­‌یابند. قیر و گچ به انعطاف‌پذیری ظرف‌­های فلزی کمک کرده و همچنین به کاهش صدا تولید شده به هنگام کوبش قلم به سطح فلزی کمک می­‌کنند. در این صنعت، از فلزاتی همچون برنج، نقره، طلا و مس استفاده می‌­شود. عمل قلم زنی، هم روی ظروف مختلف و سطوح صاف به هدف تولید تابلو­­های زیبا دیواری و رومیزی انجام می‌­شود.

قلم کاری

پر طرفدار ترین صنایع دستی

قلم کاری که آن را با نام چیت سازی نیز می­‌شناسیم، یکی دیگر از پر طرفدار ترین صنایع دستی ایران است. معنای قلم کاری در فرهنگ فارسی کار هنری انجام شده با قلم است. در این شاخه از صنایع دستی، هنرمندان با استفاده از مهرهای دست‌­­ساز و رنگ‌­های طبیعی، نقوش بسیار زیبای برخاسته از فرهنگ ایرانی را بر روی پارچه چاپ می‌­کنند. در این هنر باستانی رایج در اصفهان، معمولا از پارچه­‌های ابریشمی، کتانی و پنبه‌­ای استفاده می­‌شود. البته، بهترین نوع پارچه برای قلم کاری پارچه­‌های نخی هستند. زیرا، رنگ­‌پذیری بهتری نسبت به سایر جنس­‌ها دارند. شهرت سفره­‌های کتانی قلم کاری شده اصفهانی بسیار بلند آوازه است. در گذشته، یکی از پر طرفدارترین پارچه­‌ها برای تهیه لباس، پارچه‌­های قلم کاری شده با زر و اکلیل بوده‌است. جالب است بدانید بسیاری از مهرهایی که در این صنعت وجود دارند، قدمتی چند صد ساله دارند و در خانواده­‌ها نسل به نسل تا به امروز به ارث رسیده‌­اند.

مینیاتور

یکی از نفیس‌­ترین و پر طرفدار ترین صنایع دستی در ایران نقاشی مینیاتور است. کلمه مینیاتور در لغت، به معنای طبیعتی کوچک شده، است. در واقع، مینیاتور کلمه­‌ای فرانسوی است. تاریخچه این شاخه از صنایع دستی به قرن سیزدهم باز می‌­گردد. در آن دوره، نقاشی مینیاتوری با نفوذ کشور چین به ایران وارد شد. سپس، با هنر و فرهنگ ایرانی درهم آمیخت و تحول پیدا کرد. در نهایت، این هنر زیبا ایرانی، در قرن پانزده و شانزده بسیار رونق گرفت و به یکی از پر طرفدار ترین صنایع دستی ایرانی در بسیاری از کشورها تبدیل شد. به طوری که حتی می‌­توان، تاثیرات آن را به شکلی واضح بر روی هنر مینیاتور اسلامی مشاهده کرد. از بارزترین ویژگی­‌های هنر مینیاتور کاری ایرانی که آن را از سایر مینیاتورها متمایز می­‌کند، می­‌توان به استفاده از رنگ‌های درخشان و اصیل ایرانی بر روی انواع کاغذها و بخصوص استخوان شتر اشاره نمود.

حصیر بافی

پر طرفدار ترین صنایع دستی

حصیر بافی یا بوریا بافی صنعتی باستانی است که در آن، هنرمندان مسلط به بافت حصیر با استفاده از رشته­‌ها و الیاف به دست آمده از گیاهان مختلف، به تولید اشیاء و ابزارهای حصیری همچون کلاه آفتاب­‌گیر، زیرانداز، زنبیل، بادبزن و غیره می­‌پردازند. تحقیقات و یافته‌­های باستان شناسی، مردم بین‌­النهرین را اولین تمدنی می‌دانند که از ابزارآلات حصیری استفاده می‌­کردند. حصیر بافی از پر طرفدار ترین صنایع دستی در گیلان به شمار می‌­رود. سوف یا لی، گیاهی است که از آن برای تولید حصیر استفاده می‌­شود. این گیاه به شکل خودرو در اطراف مرداب‌­ها و آبگیرها رشد می‌­کند. حصیر بافی به روستاییان و کشاورزان این امکان را می‌­دهد که در فصول سرد سال که کشاوزی به پایان رسیده‌است، بتوانند به امرار معاش بپردازند.

منبع :

www.ghoghnos.net

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید
خانه
فهرست
حساب کاربری من